Stal nierdzewna a stal ocynkowana – różnice

Stal nierdzewna a stal ocynkowana – różnice

Różne rodzaje stali nierdzewnej czy ocynkowanej są często wykorzystywane w tych samych gałęziach przemysłu, głównie jako surowce do produkcji wyrobów niepodlegających korozji. Główną różnicą między stalą nierdzewną a ocynkowaną jest przede wszystkim żywotność, czyli okres, w którym materiał zachowuje swoje właściwości antykorozyjne. Jakie więc różnice występują pomiędzy tymi stopami?

 

Czym charakteryzuje się stal nierdzewna?

Stal nierdzewna to metal stopowy z dodatkiem chromu. W połączeniu z tlenem Cr tworzy silną warstwę tlenku powierzchniowego, która zapobiega rozwojowi reakcji korozyjnych. Udział dodatku stopowego w składzie stali nierdzewnej nie jest nigdy mniejszy niż 12%. Oprócz chromu można wprowadzać także inne składniki, w tym nikiel, kobalt, tytan, miedź i inne, aby poprawić strukturę i właściwości stali tego typu.

 

Stal ocynkowana – charakterystyka

Stal ocynkowana a nierdzewna to różniące się od siebie materiały. Ta ocynkowana znana jest ze swojej ulepszonej ochrony przed korozją w postaci cienkiej warstwy cynku na powierzchni.

Cynkowanie może być jedno- lub dwustronne. Stwarza przeszkodę w kontakcie metalu z cieczami i tlenem, a także zapewnia zwiększoną odporność na uszkodzenia mechaniczne. Wyroby walcowane są perforowane i gładkie, dostępne w rolkach i arkuszach. Cynkowanie może być również stosowanie do stali długich i kształtowych, a także do gotowych konstrukcji metalowych.

 

Stal nierdzewna a ocynkowana — metody produkcji

Różnice między stalą nierdzewną a stalą ocynkowaną są dość spore. Należy znać nie tylko właściwości tych stopów, ale także zrozumieć, w jaki sposób są wykonane. Stale nierdzewne wytapiane są głównie w elektrycznych piecach łukowych i indukcyjnych, rzadziej w konwertorach tlenowych i piecach martenowskich. Aby zapewnić wysoką odporność na korozję, na etapie wytopu do metalu dodaje się dużą ilość pierwiastków stopowych.

Skład chemiczny stali odpornych na korozję dobierany jest w zależności od wymaganych właściwości i specyficznych rejonów zastosowania. Wyroby walcowane na gorąco mogą być poddawane dodatkowej obróbce na zimno w celu uzyskania oczekiwanych proporcji.

Stal ocynkowana z kolei otrzymywana jest poprzez nakładanie warstwy cynku na metal żelazny (stale węglowe i niskostopowe) na różne sposoby. Najpopularniejszą metodą jest cynkowanie przez zanurzenie w kleju topliwym w wyspecjalizowanych do tego jednostkach. Stal ocynkowana ogniowo posiada wystarczająco grubą powłokę ochronną i może być stosowana do produkcji wyrobów metalowych oraz konstrukcji budowlanych wykorzystywanych w trudnych warunkach atmosferycznych.

Inną metodą cynkowania jest kąpiel z kwaśnymi lub alkalicznymi elektrolitami – pozwala na nałożenie dość cienkiej i plastycznej warstwy ochronnej na powierzchnię stali lub gotowego produktu. Ta metoda jest często spotykana w przemyśle motoryzacyjnym, ponieważ taką stal można formować w skomplikowane kształty poprzez gięcie i tłoczenie bez niszczenia zabezpieczenia antykorozyjnego. Można więc zauważyć, że już sama technika produkcji powoduje, że stal ocynkowana a stal nierdzewna różnią się znacznie swoimi właściwościami.

 

Stal ocynkowana a stal nierdzewna – jak je odróżnić?

Najdokładniejszą i niezawodną metodą jest analiza spektralna. Polega ona na oznaczeniu składu chemicznego stali za pomocą specjalnych przyrządów. Stosowane są także metody mikroskopii optycznej i elektronowej. W warunkach przemysłowych przeprowadzanych jest bardzo wiele testów fizycznych i mechanicznych, które nie tylko ujawniają, „co jest czym”, ale także dają wyobrażenie o właściwościach użytkowych danego stopu, pozwalając na jego możliwie najefektywniejsze wykorzystanie.

Stal nierdzewna a stal ocynkowana mogą być także odróżniane w warunkach domowych. Różnią się przede wszystkim kolorem i teksturą powierzchni – stal ocynkowana ma widoczny relief, który tworzą kryształki cynku podczas krzepnięcia. Z kolei stal nierdzewna ma zwykle bardziej matowe wykończenie, zwłaszcza jeśli nie została poddana dokładnemu wykończeniu.

 

Stal nierdzewna a stal ocynkowana – zastosowania, żywotność, różnice

Podstawową różnicą między stalą ocynkowaną a nierdzewną jest żywotność wykonanych z nich konstrukcji. W tych samych warunkach użytkowania stal nierdzewna jest trwalsza i służy kilkanaście/kilkadziesiąt lat dłużej. Produkt ocynkowany z kolei, nawet przy spełnieniu wszystkich wymagań, wytrzymuje średnio do 25 lat. Jego trwałość zależy od wielu czynników:

  • grubości stali,
  • jakości stopu,
  • środowiska i warunków pracy,
  • sposobu powlekania produktu,
  • dodatkowych przeróbek materiału.

Jednocześnie w większości zastosowań, w których obecnie stosuje się stal ocynkowaną, czyli: budownictwo konstrukcji stalowych, obudowy sprzętu AGD itp., stal nierdzewna nie będzie lepszym wyborem. Poradzi sobie natomiast z nawiązką w określonych zastosowaniach, w których ocynkowany metal nie zapewnia wymaganego zakresu właściwości użytkowych. Stal taka jest niezbędna w przemyśle chemicznym, stoczniowym, motoryzacyjnym czy w produkcji elementów wchodzących w interakcję z agresywnym środowiskiem (woda słodka lub morska, kwasy, sole i zasady) lub wysokimi temperaturami.

 

Stal nierdzewna czy ocynkowana – która jest lepsza?

Nie ma jednej prawidłowej odpowiedzi na to pytanie. Oczywiście, należy wziąć pod uwagę to, w jakich warunkach użyte zostaną dane metale, a także czy do prawidłowego działania potrzeba mniej żywotnej, ale wytrzymałej wersji ocynkowanej, czy może cięższej w produkcji, ale trwałej stali nierdzewnej. Aby mieć jak najszersze spojrzenie na wybór stali ocynkowanej i nierdzewnej, sprawdź firmę Hempel Special Metals, która zajmuje się produkcją wysokiej klasy wyrobów metalowych.